فارکس از لحاظ شرعی
پرسش و پاسخ اسلامی
حکم شرعی معامله فارکس چست؟ ایا فارکس حرام است؟
آیا معامله ارزها در بازار ارز فارکس روی اینترنت جایز است؟نظر شما در مورد مسئله تبییت(درخواست بهره بدون استفاده در معامله در همان روز) چیست؟نظر شما در مورد فرایند بدست آوردن سود را به یک یا دو روز بعد از پایان معامله به تاخیر میاندازد،چیست؟
معاملات ارزی در صورتی جایز است که دست به دست ، و معامله خالی از شرایطی باشد که تعیین ربا در آن باشد، مانند تعیین بهره برای دیرکرد در معامله،بهره های که از سرمایه گذار در خواست میکند اگر همانروز تصمیمی در مورد همان معامله نگیرد.
در مورد هزینه دیر کرد در معامله و تجارت حداقل نساب(مارجین) در این مورد شورای فقه اسلامی آن را چنین مورد بحث قرارمیدهد:
الحمدلله و صلی الله علی خاتم الانبیا ،محمد و علی آله و صحبه و سلم، اما بعد:
شورای فقه اسلامی هیئت مسلمانان جهان،در هجدهمین جلسه خود که در مکه المکرمه از تاریخ 8 تا 12 آپریل 2006 برگذار شد، مسئله تجارت در حد اقل نساب را مورد بررسی قرار داد، به این معنی که مشتری مقدار جزئی ارزش رابرای آنچه که میخواهد بخرد میپردازد، که به آن مارجین گفته میشود، و کارگزار( بانک یا طرف دیگر) بقیه پول را به صورت وام میپردازد، به شرطی که آن خرید به نام آن کارگزار به عنوان وثیقه پولی که قرض گرفته شده است باقی بماند.
بعد از شنیدن تحقیق هایی که ارائه شده بود و نیز بحثهایی که در این مورد صورت گرفت، نظر شورا براین است که معامله شامل موارد زیر است:
1: معامله خرید و فروش به هدف سود، و این معامله معمولا در ارزهای اصلی یا اوراق مالی(سهام یا اوراق بهادار) یا انواع دیگر از محصولات ، و نیز در مورد خرید و فروش ،
معاملات سلف و شاخصهای بازارهای اصلی انجام میگیرد.
2: وام، که به پولی اطلاق میگردد که توسط شرکت کارگزار اگر بانک باشد مستقیما به مشتری داده میشود و اگر بانک نباشد توسط کارگزار بانک نباشد بوسیله طرف سوم به مشتری داده میشود.
3:ربا، که در قراردادها به شکل هزینه ها برای تاخیر در معاملات اتفاق می افتند.این بهره ای است که از خریدار کسر میشود در صورتی که او در همان روز تصمیمی اتخاذ نکند، یا شاید درصدی از وام یا مقدار تعیین شده باشد.
4:کمیسیون، پولی است که کارگذار در نتیجه معامله سرمایه گزار(مشتری) از طریق وی از او دریافت میکند، و مقدار درصدی است که بر میزان ارزش خرید یا فروش توافق شده است.
5: وثیقه، تعهدی است که توسط مشتری به امضاء رسیده است که بر اساس آن فروشنده موافق است که قرارداد را به عنوان یک وثیقه برای وام نزد کارگزار نگهدارد، به او این حق را میدهد که درصورتی که ضرر مشتری به در صد مشخصی از مارجین (حد نساب) رسید کارگزار بتواند این قراردادها را بفروشد و وام خود را بردارد،مگر اینکه مشتری گرو خود را طوری افزایش دهد که افت قیمت محصول را جبران کند.
کمیته بر این باور است که این معامله بر اساس شریعت به دلایل زیر جایز نیست:
اول اینکه: این معامله در برگیرنده ربای آشکار است، که از طریق افزایش مقدار وام که به آن" هزینه پرداختی برای تاخیر در معامله" نامیده میشود.این نوعی از ربای حرام است.الله می فرمایند(تفسیر معنی):
"اي كساني كه ايمان آورده‌ايد ! از ( فارکس از لحاظ شرعی عذاب و عقاب ) خدا بپرهيزيد و آنچه از ( مطالبات ) ربا ( در پيش مردم ) باقي مانده است فروگذاريد ، اگر مؤمن هستيد .
پس اگر چنين نكرديد ، بدانيد كه به جنگ با خدا و پيغمبرش برخاسته‌ايد ، و اگر توبه كرديد ( و از رباخواري دست كشيديد و اوامر دين را گردن نهاديد )اصل سرمایه هایتان از آن شماست،نه ستم میکنید و نه ستم میبینید." البقره 278-279/2
دوما: کارگزار چنین مقرر میدارد کهمشتری بایستی حتما از طریق وی معامله کند، که به که هر دوی قرض دادن برای چیزی در عوض و پرداخت کمیسیون می انجامد، که به ترکیب قرض دادن و فروش همرمان می انجامد، که در شریعت حرام است زیرا پیامبر(صلی الله و علیه وسلم) فرمودند:" دادن قرض و فروختن بطور همزمان جایز نیست. "این حدیث توسط ابو داوود(384/3) و الترمذی(526/3) روایت شده است، که فرمودند این یک حدیث صحیح حسن میباشد.در این مورد او از قرض خود بهره برده است، و فقها به طور اتفاق بر این امر توافق دارند که هر قرضی که سودی به همراه داشته باشد ،ربای حرام است.
سوما: معاملاتی که دراین شیوه در بازارهای جهانی انجام میگرند معمولا در برگیرنده بسیاری از قراردادها یی هستند که با توجه به شریعت حرام هستند، مانند:
1: معاملات اوراق بهادار، که تحت عنوان ربا انجام میگیرد که حرام میباشد.این مورد در قطعنامه فارکس از لحاظ شرعی شورای فقه اسلامی در جده، شماره شصت جلسه ششم عنوان شد.
2: معاملات نامشخص در سهام شرکتها. جلسه چهارم شورای فقه اسلامی جهان اسلام در چهاردهمین جلسه خود در 1415 هجری قمری اعلام کرد که سرمایه گذاری در سهام شرکتهایی که اهداف اصلی آنها حرام است یا بعضی از معاملات آنها ربا در آن موجود است حرام میباشد.
فروش ارزها معمولا بدون تبادل دست به دست انجام میگیرند که با توجه به شریعت جایز است.
4: معاملات فرصتها و معاملات آتی. قطعنامه شورای قفه اسلامی در جده شماره 63 در ششمین جلسه خود اعلام کرد که فرصتها با توجه به فارکس از لحاظ شرعی شریعت جایز نیستند.زیرا که هدف معاملات در این قراردادها پول یا هدف یا تعهد مالی نیست که بتوان آنها را مبادله کرد.برای قراردادهای آینده و معاملات در شاخصها نیز به همین منوال است.
5: در بعضی از موارد کارگزار چیزی را میفروشد که در تصاحب وی نیست، و فروش چیزی که در تصاحب شخص نباشد در شریعت حرام است.
چهارم: این معامله شامی ضرر و زیان اقتصادی به طرفهای درگیر میباشد، علی الخصوص مشتری( سرمایه گزار)، و اقتصاد جامعه در کل، به این دلیل که بر اساس قرض به منظور افزایش و ریسک کردن است . چنین مواردی معمولا شامل تغلب، گمراهی مردم، شایعه، احتکار، تورم مصنوعی قیمتها و نوسانات سریع و پر قدرت قیمتها میباشد که به منظور ثروتمند شدن یک شبه و به دست آوردن اندوخته های دیگران از راههای غیر قانونی است. بدین ترتیب این امر حکم خوردن مال و ثروت مردم به شیوه نامشروع را دارد، علاوه بر این ثروت و دارایی موجود در جامعه را از فعالیت واقعی و مثمر به طرف این گونه ریسکهایی که هیچ نفع اقتصادی ندارد منحرف میکند، و نیز این امر ممکن است که منجر به تلاطم اقتصادی وخیمی شود که برای جامعه ضرر و زیان جبران ناپذیری به دنبال می آورد.
شورا تو صیه میکند که موسسات مالی راههایی را دنبال کنند که طبق شریعت باشد و در آن هیچ ربا یا امثال آن نباشد، و تاثیرات منفی اقتصادی بر مشتریان خود یا اقتصاد در کل را نداشته باشد، مانند همکاری شرعی و امثال آن. والله قوی
و صلی الله علی محمد و علی آله و صحبه و سلم.پایان نقل قول مجلات ال مجمع الفقه اسلامی، موضوع شماره 22 ص 229
پایگاه علمی، فقهی و اطلاع رسانی
قال‌الصادق علیه‌السلام: الرَّغْبَةُ فِي الدُّنْيَا تُورِثُ الْغَمَّ وَ الْحَزَنَ وَ الزُّهْدُ فِي الدُّنْيَا رَاحَةُ الْقَلْبِ وَ الْبَدَنِ؛ میل به دنیا، مایۀ غم و اندوه است و بىمیلى و زهد به دنیا، مایۀ آسایش دل و پیکر است.تحف‌العقول، ص۳۵۸
حکم شرعی باینری آپشن و فارکس
پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله می فرمایند : «حَلالی حلالٌ اِلی یَومِ القیامَةِ و حرامی حرامٌ اِلی یومِ القیامةِ ؛ (احكام) حلال من تا قیامت حلال و (احكام) حرام من تا قیامت حرام است».
حضرت علی علیه السلام می فرمایند: «سوَفَ یأتیكَ ما قُدِّرَ لَك فَخَفِّضِ المُکْتَسب ؛ آن چه برایت مقدّر شده به تو خواهد رسید، در کار و کسبت حریص و افراطی مباش » .
باینری آپشن و فارکس:
یکی از موضوعاتی که کمتر بدان توجه شده، انطباق معاملات فضای مجازی با اصول و مبانی فقهی و شرعی است.
به دست آوردن رزق و روزی حلال در فضای مجازی به علت پیچیدگی های فضای مجازی به مراتب دارای اهمیت بیشتری است.
باینری آپشن چیست؟
باینری آپشن یک بازار مشتقات مالی است که معامله گر در آن می بایست قیمت آتی جفت ارز یا سهام را پیش‌بینی کند و در ازای پیش‌بینی صحیح ، معامله را برنده می شود.
باینری آپشن در ابتدا شاید کمی شبیه به بازار فارکس به نظر برسد ، ولی در واقع تفاوت های زیادی بین روش معاملات در آنها وجود دارد.
فارکس چیست؟
بازار تبادل ارزهای خارجی که به اختص ار Forex یا FX نامیده میشود ، فارکس در واقع مرکز عمده معاملات ارزی در جهان بوده و حجم مبادلات و معادلات آن سرسام آور است.
فارکس بر خلاف بورس هیچ بازار فیزیکی متمرکزی ندارد و روزانه تیلیاردها دلار پول در آن بازار جابه جا می شود.
فارکس بازاری است برای برابری و مبادله ارزهای مختلف مانند دلار، پوند، یورو، لیر، روبل، روپیه و … .
در بازار فارکس ارزهای مختلف نسبت به یکدیگر از لحاظ ارزش مقایسه می شوند و بین هر دو ارز ، یک نرخ برابری در نظر گرفته می شود.
این پایه و اساس فعالیت در بازار فارکس و معاملات آن است.
در بازار فارکس مانند بازار بورس معاملات نفت ، طلا ، نقره ، مس و … علاوه بر ارزهای بین المللی با یک دیگر مبادله می شوند.
آن چیزی که در سودآوری در بازار فارکس نقشی حیاتی ایفا می کند ، نرخ برابری ارزها نسبت به یک دیگر و پیش بینی روند ارزش هر ارز با توجه به رویدادهای مختلف است .
مهم ترین اصطلاحات در بازار فارکس ارز پایه و ارز متقابل که در آن ارزها با توجه به ارزش و نرخ برابریشان با یک دیگر مبادله می شوند.
در واقع در بازار فارکس شما ارزی را می دهید (مانند یورو) تا ارزی دیگر معادل با ارزش ارزی که داده اید بگیرید (مانند دلار) > و نرخ برابری < یعنی یک ارز نسبت به ارزی دیگر چه نسبتی دارد و معادل چقدر از آن ارز >است
سوال: نظر مراجع در خصوص باینری آپشن چیست؟
آیت الله العظمی خامنه ای:
چنین درآمدی دارای اشکال شرعی است.
آیت الله العظمی مکارم شیرازی :
با توجه به اين که ارز يا کالاي معامله شده در اين بازار قابل تحويل به مشتري نيست ، معامله صورت شرعي ندارد و جايز نيست.
آیت الله العظمی شبیری زنجان :
معاملات باینری آپشن جایز نیستند و معاملاتی که با این عنوان انجام می‌شوند ، صورت شرعی ندارند.
اگر پول حاصل شده از این معاملات از طرف یک شخص کافر باشد ، تصرف در آن اشکالی ندارد ؛ یعنی معامله باینری آپشن و پول حاصل از آن حرام است مگر این که طرف معامله شما یک کافر باشد . در این صورت می‌توانید پول حاصل از معامله را دریافت کنید.
سوال: نظر مراجع تقلید در خصوص فارکس چیست؟
آیت الله العظمی خامنه ای :
مبادله ارزى با ارز دیگر که هم جنس هم نیستند چنان چه منع قانونى در میان نباشد اشکال ندارد و سود حاصله نیز حلال است ولى اعتبار دادن کارگزاران به سرمایه معامله‌گر اگر به عنوان قرض دادن به معامله‌گر باشد که قهراً همراه با دریافت سود است ، در این صورت چنین معامله‌اى از طرف کارگزار براى معامله‌گر فارکس از لحاظ شرعی فارکس از لحاظ شرعی صورت شرعى ندارد .
آیت الله العظمی مکارم شیرازی :
چون فاركس شرايط شرعيه معاملات را ندارد جايزنيست.
آیت الله العظمی سیستانی :
اجازه ورود در چنین معاملاتى وجود ندارد.
آیت الله العظمی صافی گلپایگانی :
از آن جایی که معامله در بازار مذکور صوری است و لذا ، معاملات واقعه در آن صحیح نمی‌باشد.
آیت الله العظمی نوری همدانی:
بازار فارکس و معاملات آن صورت شرعی ندارد.
استفتائات مراجع عظام : خامنه ای ، سیستانی ، مکارم شیرازی ، صافی گلپایگانی ، نوری همدانی.
نظرات ارزشمند شما، ما را در بهبود کیفیت مطالب یاری خواهد کرد.
این مطلب چقدر مفید بود؟
برای امتیاز دادن روی یک ستاره کلیک کنید!
میانگین امتیاز 3 / 5. تعداد آرا: 2
تاکنون رأی ثبت نشده است! اولین کسی باشید که این پست را ارزیابی می کنید
اخبار مرتبط
حکم حق الاماره
حضرت مهدی عجل الله و فرجه الشریف می فرمایند: «لایَحِلُّ لِأَحَدٍ أَنْ یَتَصرَّفَ فی مالِ غیرهِ اِلاّ بِاِذنِه ؛ کسی حق ندارد در مال دیگری بدون اجازة او دخل و تصرف نماید». < بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۸۳>آیت الله العظمی خامنه ای: سوال: حق الماره چیست؟ شرایط آن را بیان کنید. کسی که در حال عبور به […]
